OHAL Komisyonu 4 yılda 120 binden fazla başvuruyu karara bağladı

Olağanüstü Hal (OHAL) İşlemleri İnceleme Komisyonu, Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile meslekten ihraç edilenler, kapatılan kurum ve kuruluşlara ilişkin açıklama yaptı.

Bu açıklama ile 4 yıl boyunca yapılan çalışmalar, yürütülen dosya sayıları ve alınan kararların rakamı yaşandı.

Komisyondan yapılan açıklamaya göre, OHAL kapsamı içinde KHK’lerde tesis edilen işlemler ile ilgiliki başvuruları değerlendirip karara bağlamak üzere kurulan OHAL Komisyonu, karar verme sürecinden bu yana geçen 4 yıllık zaman zarfında toplam başvuruların yüzde 95’i ile ilgili karar verdi.

FETÖ’DEN 125 BİN 678 KİŞİ KAMUDAN UZAKLAŞTIRILDI

15 Temmuz 2016’da Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) mensuplarınca gerçekleştirilen darbe girişiminin ardından KHK’lar ile 125 bin 678 kişi kamu görevinden çıkarıldı. 3 bin 213’ü rütbe alma, 2 bin 761’i kurum ve kuruluş̧ kapatma ve 270’i yurt dışı öğrencilikle ilişiği kesilme olmak üzere toplam 131 bin 922 de tedbir işlemi uygulandı.

KOMİSYONA 126 BİN 783 BAŞVURU GELDİ

Bu bağlamda 31 Aralık 2021 tarihi saygınlığıyla komisyona yapılan başvuru sayısı 126 bin 783 oldu. Komisyon aracılığıyla verilen karar sayısı 120 bin 703, incelemesi devam eden başvuru sayısı ise 6 bin 80 olarak kayıtlara geçti. 22 Aralık 2017’den ibu yana karar verme surecine başlayan komisyonca 16 bin 60 başvuruda kabul, 104 bin 643 başvuruda ret kararı verildi.

KAPATILAN 61 KURULUŞUN AÇILMASINA İZİN VERİLDİ

Komisyon, 3 bin 550 dosya için ise ön inceleme kararı aldı. Ayrıca, kabul kararlarından 61’i ise kapatılan dernek, vakıf, öğrenci yurdu, televizyon kanalı ve gazete gibi kuruluşların açılmasına ilişkin oldu.

RET KARARLARININ YARISINDAN FAZLASI HÜKÜMLÜ

Komisyon aracılığıyla 104 bin 643 başvuru dosyasında, terör örgütlerine yahut Milli Güvenlik Kurulunca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum yahut gruplara kullanıcı hesabı, mensubiyeti, aidiyeti, iltisak yahut bunlarla irtibatı bulunduğu gerekçesiyle ret kararı verildi. Ret kararlarının yüzde 95’inde adli soruşturma/kovuşturma bilgisi mevcutken, ağır ceza mahkemelerince hapis cezası verilenlerin oranı yüzde 53 olarak kayıtlara geçti.

Ret kararı verilenlerden, FETÖ elebaşının “Bank Asya’ya destek” çağrısı üzerine söz konusu bankada hesap açma/para yatırma gibi işlem yapanların oranı ortalama yüzde 40, ByLock kullanımı ve mesaj içeriği tespiti yüzde 35 oldu.

“DERNEK, GAZETE VE OKUL, TEK BAŞINA RET GEREKÇESİ DEĞİL”

Komisyon kararlarında “dernek kullanıcı hesabı, gazete aboneliği yahut örgüte müzahir okula kaydı” tek başına ret sebebi görülmezken, her bir dosya ayrı ele alınarak, kararlar gerekçeli olarak veriliyor.

Komisyonun yaptığı inceleme neticesinde terör örgütüyle irtibatı sebebiyle ret kararı verilen eşinden bağımsız olarak 1.594 birinin başvurusu kabul edildi.

Komisyon kurulmadan önce KHK’lar ile haklarında işlem yapılan bireylerin bir kamu kurumuna başvuru yapmış olması yahut idare mahkemesinde dava açılması halinde, komisyona doğrudan başvuru yerine getirilmemesi durumunda da önceki başvurular resen işleme konuluyor. İnceleme ve değerlendirme sonunda bu başvuruların içinden 172 dosya ile ilgili da kabul kararı verilerek, bireylerin kamu görevine iadesi sağlandı.

ETKİLİ İÇ HUKUK YOLU OLARAK KABUL EDİLİYOR

Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi aracılığıyla etkili iç hukuk yolu olarak kabul gören komisyon, ilk başvuruları 17 Temmuz 2017’de almaya başladı.

500 BİN EVRAK İŞLEMİ BİLGİ İŞLEMLE TAMAMLANDI

Komisyon aracılığıyla elektronik ortamda 7/24 esaslı başvuru alma işlemi gerçekleştirilirken, 20’den fazla kurum ve kuruluştan temin edilen ortalama 500 bin evrak tasnif, kayıt ve arşivleme işlemi oluşturulan özel bir bilgi işlem altyapısı aracılığıyla tamamlandı. Bilişim sistemi altyapısının, veri analiz sisteminin tamamlanması ve 70’i raportör olmak üzere istihdam edilen toplam 240 personeliyle tespit edilen usul ve esaslar çerçevesinde de 22 Aralık 2017’de başvuru dosyaları ile ilgili karar verme süreci başladı.

Komisyon, 7075 sayılı Kanun ve alakalı mevzuat kapsamı içinde her bir başvuru dosyasını ele alarak bireyselleştirilmiş gerekçeli karar veriyor.

Komisyon incelemesini terör örgütlerine yahut Milli Güvenlik Kurulunca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum yahut gruplara kullanıcı hesabı, mensubiyeti, aidiyeti, iltisakı yahut bunlarla irtibatı yönünden de yapıyor.

ÖRGÜT ÜYELİĞİ SUÇLARINDA KOMİSYON İNCELEMESİ ÖNCELİKLİ

Yargı mercileri aracılığıyla haklarında adli soruşturma ve kovuşturma yapılan başvurucular yönünden örgüt kullanıcı hesabı yahut örgüte yardım etme gibi suçlar yönünden ceza hukuku kapsamı içinde yargılama yürütülürken, komisyon aracılığıyla yapılan inceleme ilk olarak idari nitelik taşıyor.

TERÖR ÖRGÜTLERİ İLE BAĞIN GÖRÜLMESİ ÖNEMLİ

Bu bağlamda, kamu görevinden çıkarmada, adli suç yahut disiplin suçu işlenmesi karşılığında uygulanan yaptırımlardan farklı olarak terör örgütleriyle bağının kurulması yeterli görülüyor. Değerlendirme, cezai sorumluluğunun bulunup bulunmadığından bağımsız, yalnızca kamu görevinde kalmanın uygun olup olmadığı yönünden yapılıyor.

106 KRİTER BAŞLIĞINA GÖRE DEĞERLENDİRME

Komisyonca başvurular, ilk olarak birinin başvuru dilekçesindeki beyanlardan yola çıkarak, kurum ihraç nedenleri ile birlikte tespit edilen verilerle ele alınıyor. İlgili kurumlardan temin edilen bilgi, belge ve tespitler geniş bir şekildeca incelenmesinin ardından yargı mercileri aracılığıyla verilen kararlar UYAP sistemi üzerinde takip edilerek, haklarında takipsizlik yahut beraat kararı verilen bireylerin dosyaları ilk olarak inceleniyor. Komisyon aracılığıyla yapılan değerlendirmedeki temel yaklaşım, terör örgütünün emir ve talimatına göre hareket edilip edilmediğinin tespitine yönelikken, başvurulara ilişkin 20’den fazla kurumdan temin edilen bilgiler, 106 kriter başlığı altında analiz ve sorgulama yapılarak inceleniyor, çalışma usul ve esasları kapsamı içinde değerlendirilerek karara bağlanıyor.

BYLOCK, EAGLE KULLANICILIĞI BİLGİSİ, BANK ASYA’YA DESTEK AMAÇLI HESAP AÇMA İNCELENİYOR

Komisyon inceleme ve değerlendirme kriter bilgileri içinde, adli soruşturma ve kovuşturma dosyalarındaki tespit ve bilgiler, ceza yargılamaları neticesinde mahkumiyet bilgisi, örgüt içi iletişim programı ByLock, Eagle kullanıcılığı bilgisi, Bank Asya’ya destek amaçlı hesap açma ve para yatırma bilgisi, iltisaklı sendika, dernek, vakıf ve federasyon üyelik, yöneticilik bilgisi, iltisaklı kuruluşlardaki çalışma kayıtlarına dair bilgiler, müzahir kuruluşlara yapılan mali destek, şüpheli para transferleri ve diğer mali bilgiler de yer alıyor.

BAŞVURU SONUCU, UYGULAMA ÜZERİNDEN ÖĞRENİLEBİLİYOR

Komisyona başvuru yapanlar, internet adresindeki “OHAL Komisyonu Başvuru Takip Sistemi” uygulaması üzerinden başvuruların safahatı ve kararın sonucu ile ilgili bilgi edinebiliyor. Komisyon kararları tebliğ edilmek üzere bireylerin en son görev yaptığı kurumlara teslim edilirken, tebligat işlemi bu kurumlar aracılığıyla yapılıyor.

Başvurusu kabul gören bireylerin atama işlemi, ilgisine göre en son görev yapılan kurum ve Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca yapılırken, komisyon kararlarına karşı, kararın tebliğinden ibu yana 60 gün içinde Hakimler ve Savcılar Kurulunca tespit edilen Ankara idare mahkemelerine alakalınin en son görev yaptığı kurum yahut kuruluş aleyhine iptal davası açılabiliyor.

2021 YILI FAALİYET RAPORU YAYINLANDI

Bunun yanı sıra OHAL Komisyonu’nun 2021 yılı Faaliyet Raporu da yayınlandı. Türkçe ve İngilizce hazırlanan raporda, komisyonun çalışma sonuçlarına ilişkin bilgi verildi.

FETÖ’nün okul dernek, vakıf gibi kuruluşlardaki yapılanmasının da anlatıldığı raporda, örgütün asli unsuru müntesiplerin, ışık evleri, yurtlar, okullar, dershaneler olan hizmet birimlerinde yetiştirildiği, bu kuruluşların temel amacının eğitim değil, finansman kaynağı sağlamak ve örgüte “müntesip” yetiştirmek olduğu altı çizildi.

RAPORDA ÖRGÜTE AİT ŞİRKETLERDE YAPILAN USULSÜZLÜKLER VE YARDIM ADI ALTINDA PARA AKTARMA YER ALDI

Ayrıca raporda, örgüte ait şirket, holding, banka, vakıf ve dernek faaliyetlerinde yapılan usulsüzlükler ve yardım adı altında vatandaşlardan elde edilen gelirlerin örgüte aktarıldığı bilgisine yer verildi. Bu bağlamda verilen karar emsallariyle de örgütün sivil toplum kuruluşlarındaki yapılanmasına ilişkin detaylar ortaya konuldu.

Kabul ve ret kararlarının emsallarine de yer verilen faaliyet raporunun tamamına, “www.ohalkomisyonu.tccb.gov.tr” internet adresinden erişilebiliyor.